ΓΙΑΤΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΟΥ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΩΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ «ΣΤΑΔΙΟΥ IV»;

Ο καρκίνος του μαστού συχνά ταξινομείται σε διάφορα στάδια, από 0 έως IV, με βάση το μέγεθος του όγκου και αν έχει εξαπλωθεί στους περιβάλλοντες λεμφαδένες και άλλα μέρη του σώματος.

Ο ΜΚΜ είναι εξ' ορισμού σταδίου IV (τέσσερα). Αυτό σημαίνει ότι ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί (μετάσταση) σε άλλα όργανα του σώματος.⁸ Ορισμένοι γιατροί ενδέχεται επίσης να χρησιμοποιούν ένα άλλο σύστημα σταδιοποίησης που είναι γνωστό ως ταξινόμηση κατά ΤΝΜ (Τ για τον όγκο, Ν για τους λεμφαδένες, Μ για τις μεταστάσεις) προκειμένου να αξιολογήσουν το στάδιο του καρκίνου του μαστού σας.⁹ Ωστόσο, το σύστημα σταδιοποίησης TNM χρησιμοποιείται πιο σπάνια αλλά είναι πιο ακριβές σε σχέση με το αριθμητικό σύστημα σταδιοποίησης (στάδια 0-IV). Σε μερικές περιπτώσεις υπάρχει αντιστοίχιση ανάμεσα στα δύο συστήματα σταδιοποίησης.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΜΚΜ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΣΕ ΠΡΩΙΜΟ ΣΤΑΔΙΟ;

Ο καρκίνος του μαστού σε πρώιμο στάδιο περιλαμβάνει τα στάδια 0, Ι ή II. Αναφέρεται σε εκείνη τη νόσο που εντοπίζεται ακόμα στο μαστό ή που έχει εξαπλωθεί μόνο στους λεμφαδένες κοντά στο μαστό. Η λήψη θεραπείας για τον καρκίνο του μαστού σε πρώιμο στάδιο έχει περιορισμένη χρονική διάρκεια.¹⁰

Ο μεταστατικός καρκίνος του μαστού, γνωστός και ως καρκίνος του μαστού σταδίου IV , είναι όταν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί (μετάσταση) πέρα από το μαστό σε άλλα όργανα του σώματος. Πρόκειται για το πιο προχωρημένο στάδιο νόσου.¹¹

O τοπικά προχωρημένος καρκίνος του μαστού αφορά είτε ευμεγέθη πρωτοπαθή όγκο του μαστού είτε διήθηση αρκετών περιοχικών λεμφαδένων ή διήθηση δέρματος, μυών, πάντα όμως εντός της περιοχής του μαστού.¹²

ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΕΞΑΠΛΩΘΕΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ;

Ένα σημαντικό μέρος της διάγνωσής σας θα είναι ο εντοπισμός των περιοχών εξάπλωσης του καρκίνου ή σε ποια σημεία ενδέχεται να υπάρχουν μεταστάσεις. Κάτι τέτοιο θα επιτρέψει στον γιατρό σας να σας παράσχει θεραπεία που στοχεύει ειδικά στην ελαχιστοποίηση των πιθανών επιπτώσεων των εν λόγω μεταστάσεων.⁸ Για παράδειγμα, η θεραπεία μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση των οστών σας, αν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί στα οστά σας.

Ποιες είναι οι περιοχές και τα συμπτώματα των διαφόρων μεταστάσεων;

Οι πιο συχνές περιοχές μετάστασης του καρκίνου του μαστού είναι τα οστά, το ήπαρ, οι πνεύμονες και ο εγκέφαλος.⁸ Ωστόσο, δεν υπάρχει ορισμένο πρότυπο εξάπλωσης των καρκινικών κυττάρων του μαστού: κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. 

Κάθε τύπος μετάστασης μπορεί να οδηγήσει σε συγκεκριμένα συμπτώματα.⁸

Ο ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΜΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ

Οι εξετάσεις και οι απεικονιστικοί έλεγχοι που θα υποβληθείτε για τη διάγνωση της νόσου σας ενδέχεται να επαναλαμβάνονται τακτικά κατά τη διάρκεια της θεραπείας σας. Αυτές οι εξετάσεις θα καθορίσουν εάν η θεραπεία σας είναι αποτελεσματική εφόσον ο όγκος έχει συρρικνωθεί (ύφεση) ή σταματήσει να αυξάνεται (σταθερή νόσος), ή εάν η θεραπεία πρέπει να αλλάξει, επειδή ο όγκος αυξάνεται και πάλι (ή επιδείνωση ή πρόοδος).^1,2

Εργαστηριακές εξετάσεις

Πρόκειται για εξετάσεις αίματος. Πραγματοποιούνται σε μικροβιολογικό κέντρο. Αν είχατε εμφανίσει καρκίνο στο παρελθόν, ενδεχομένως να είχατε υποβληθεί σε τακτικό έλεγχο των λευκών αιμοσφαιρίων των λεμφοκυττάρων, των αιμοπεταλίων ή του αιματοκρίτη.

Τα υψηλά ή χαμηλά επίπεδα ορισμένων ουσιών στο σώμα σας ενδέχεται να αποτελούν ένδειξη καρκίνου. Επομένως, οι εργαστηριακές εξετάσεις αίματος, ούρων, ή άλλων σωματικών υγρών που μετρούν αυτές τις ουσίες μπορεί να βοηθήσουν τους γιατρούς στη διάγνωση. Ωστόσο, τα μη φυσιολογικά εργαστηριακά αποτελέσματα δεν αποτελούν βέβαιη ένδειξη καρκίνου.

Διαδικασίες απεικονιστικού ελέγχου

Οι διαδικασίες απεικονιστικού ελέγχου δημιουργούν εικόνες των περιοχών στο σώμα σας που βοηθούν το γιατρό να δει αν υπάρχει όγκος. Αυτές οι εικόνες μπορούν να πραγματοποιηθούν με διάφορους τρόπους:

Απεικονιστικός Έλεγχος με CT

Ένα μηχάνημα ακτίνων Χ που συνδέεται με υπολογιστή λαμβάνει μια σειρά λεπτομερών εικόνων των οργάνων σας. Ενδέχεται να σας χορηγηθεί μέσω ένεσης μια χρωστική ουσία ή ένα άλλο σκιαγραφικό μέσο, για την ενίσχυση της εικόνας περιοχών εντός του σώματος. Κάτι τέτοιο διευκολύνει την ανάγνωση των εικόνων. Πρόκειται συνήθως για μια επίσκεψη διάρκειας από λίγα λεπτά έως μερικές ώρες και πραγματοποιείται σε διαγνωστικό κέντρο ή σε νοσοκομείο.

Πυρηνική μέθοδος απεικόνισης (ή απεικόνιση με χρήση ραδιοισοτόπων)

Για το συγκεκριμένο απεικονιστικό έλεγχο, θα σας χορηγηθεί με ένεση μια μικρή ποσότητα ραδιενεργού υλικού, το οποίο ονομάζεται ιχνηθέτης. Ρέει μέσω του αίματος σας και συγκεντρώνεται σε ορισμένα οστά ή όργανα. Ένα μηχάνημα που ονομάζεται σαρωτής ανιχνεύει και μετρά την ραδιενέργεια. Ο σαρωτής δημιουργεί εικόνες των οστών ή οργάνων σε μια οθόνη υπολογιστή ή σε φιλμ. Το σώμα σας αποβάλλει γρήγορα τη ραδιενεργό ουσία. Αυτό το είδος σάρωσης ονομάζεται επίσης απεικονιστικός έλεγχος με τη χρήση ραδιοισοτόπων. Αυτή η διαδικασία πρέπει να πραγματοποιείται σε κέντρο πυρηνικής ιατρικής ή στο νοσοκομείο.

Υπερηχογράφημα

Μια συσκευή υπερήχων στέλνει ηχητικά κύματα τα οποία δεν είναι αντιληπτά από τον άνθρωπο. Τα κύματα αναπηδούν στους ιστούς του σώματός σας και δημιουργούν μια εικόνα. Αυτή η εικόνα ονομάζεται υπερηχογράφημα. Πρόκειται για την ίδια εξέταση που πραγματοποιείται σε εγκύους για τον έλεγχο της ανάπτυξης του μωρού. Μπορεί να πραγματοποιηθεί στο ιατρείο του γιατρού σας.

MRI (Μαγνητική Τομογραφία)

Χρησιμοποιείται ένας ισχυρός μαγνήτης που συνδέεται με υπολογιστή, για τη δημιουργία λεπτομερών εικόνων των περιοχών στο σώμα σας. Ο γιατρός σας μπορεί να προβάλει αυτές τις εικόνες σε μια οθόνη και να τις εκτυπώσει σε φιλμ. Η επίσκεψη μπορεί να διαρκέσει μερικές ώρες και πραγματοποιείται συνήθως σε ένα απεικονιστικό κέντρο ή σε νοσοκομείο.

Απεικονιστικός έλεγχος με PET

Για το συγκεκριμένο τύπο απεικόνισης, θα σας χορηγηθεί ιχνηθέτης μέσω ένεσης. Στη συνέχεια, ένα μηχάνημα δημιουργεί τρισδιάστατες εικόνες που δείχνουν τα σημεία συγκέντρωσης του ιχνηθέτη στο σώμα. Αυτές οι απεικονίσεις δείχνουν τον τρόπο λειτουργίας των οργάνων και των ιστών. Η επίσκεψη μπορεί να διαρκέσει μερικές ώρες και πραγματοποιείται συνήθως σε ένα απεικονιστικό κέντρο ή σε νοσοκομείο. Συνδυάζεται με αξονική τομογραφία και δίνει καλύτερα αποτελέσματα.

Ακτινογραφία

Η ακτινογραφία χρησιμοποιεί χαμηλές δόσεις ακτινοβολίας για τη δημιουργία εικόνων του εσωτερικού του σώματός σας. Αυτή η εξέταση μπορεί να πραγματοποιηθεί σε νοσοκομείο, διαγνωστικό κέντρο ή ακτινολογικό ιατρείο.

Βιοψία

Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι γιατροί πρέπει να προβούν σε βιοψία για τη διάγνωση του καρκίνου, ακόμη και αν έχετε ήδη υποβληθεί σε βιοψία. Η βιοψία είναι μια διαδικασία κατά την οποία ο γιατρός αφαιρεί ένα δείγμα ιστού. Ο παθολογοανατόμος εξετάζει τον ιστό σε μικροσκόπιο για να διαπιστώσει εάν είναι καρκινικός. Το δείγμα μπορεί να αφαιρεθεί με διάφορους τρόπους:

• Με βελόνα:
  
  Ο γιατρός χρησιμοποιεί μια βελόνα για τη λήψη ιστού ή υγρού.
• Με ενδοσκόπιο:
  
  Ο γιατρός εξετάζει περιοχές στο εσωτερικό του σώματος χρησιμοποιώντας ένα λεπτό, φωτιζόμενο σωλήνα που ονομάζεται ενδοσκόπιο. Το ενδοσκόπιο εισάγεται μέσω ενός φυσικού ανοίγματος, όπως το στόμα. Στη συνέχεια, ο γιατρός χρησιμοποιεί ένα ειδικό εργαλείο για την αφαίρεση ιστών ή κυττάρων μέσω του σωλήνα.
• Με χειρουργική επέμβαση:
  
  Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι εκτομής ή τομής.
  • Σε μια βιοψία εκτομής, ο χειρουργός αφαιρεί το σύνολο του όγκου. Συχνά αφαιρείται και τμήμα από το φυσιολογικό ιστό γύρω από τον όγκο.
  • Σε μια βιοψία δια τομής, ο χειρουργός αφαιρεί μόνο μέρος του όγκου.

Βιβλιογραφία:

1. PDQ Adult Treatment Editorial Board. Breast Cancer Treatment (PDQ®): Patient Version. Breast Cancer Treatment (PDQ®). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK65969/ Accessed March  2024
2. National Cancer Institute. How Cancer Is Diagnosed. https://www.cancer.gov/about-cancer/diagnosis-staging/diagnosis March 2024